2007 yılından beri devletin verdiği hibe ve teşviklerle ilgileniyorum. Bu süreçte birçok firmaya danışmanlık yaptım, sahada kendi projelerimi hayata geçirdim, zorluklarını yaşadım. Bu deneyimlerim sırasında firmaların farkında bile olmadan yaptığı bazı hatalarla sıkça karşılaştım. İşte bu yazımda sizlere en çok rastladığım bu hatalardan bahsetmek istiyorum.
Firmalar Teşviklere Karşı Ön Yargılı
Teşviklerle ilgili en büyük yanılgılardan biri, “Devlet neden bedava para versin?” düşüncesi. Aslında devlet size bedava para vermiyor; sizin ödediğiniz vergilerin bir kısmını, fikirlerinizi ve yatırımlarınızı desteklemek amacıyla belirli kurallar çerçevesinde size geri veriyor. Yani, bu fonlar size karşılıksız sunulan bir lütuf değil, belirlenen çerçevede oluşturulan bir destek mekanizması. Devlet, bu kaynakları kullanırken projelerinizi bir zemine oturtmanızı ve yatırımınızı planlı bir şekilde yapmanızı istiyor. Bunun temel amacı, hem ekonomiye hem de sizin proje geliştirme yetkinliğinize katkıda bulunmak.
Fikir Aşamasında Teşvikleri Dahil Edin
Ülkemizde işler genellikle “acil, çok acil, en acil” şeklinde ilerliyor. Yatırım yapmaya karar verildiğinde her şey hemen gerçekleşsin isteniyor. Makine alınacaksa hemen alınsın, teşvik başvurusu yapılacaksa hemen sonuçlansın… Ancak burada en büyük eksiklik, sürecin başından itibaren teşvikleri hesaba katmamaktır.
Sermayesi yeterli olan firmalar dahi zaman içinde ortaya çıkacak nakit ihtiyacını göz ardı edebiliyor. Finansal okuryazarlık konusuna çok girmeyeceğim ama bu konuda biraz araştırma yapmanızı öneririm. Eğer teşviklerden yararlanmayı yatırımın başında hesaba katarsanız, ilerleyen süreçlerde sermaye ihtiyacınızı karşılamak için destek alabilir ve finansal yükünüzü hafifletebilirsiniz.
Zaman Planlaması Şart
Eğer gerçekten bir yatırım yapmaya karar verdiyseniz ve bütçe ayırdıysanız, teşvik sürecini de planlamaya dahil edin. Maalesef çoğu firma önce makine, ekipman veya yazılım satın alıyor, sonra teşviklerden faydalanabileceğini duyup “Bu harcamaları nasıl teşvik kapsamına sokarız?” diye düşünmeye başlıyor. Sonuç ise genellikle hüsran oluyor. Çünkü baştan düşünülmeden yapılan bu harcamalar teşviklere uygun olmayabiliyor. Unutmayın, teşvikler yatırım kararınızın bir parçası olmalı; yatırım yaptıktan sonra “Acaba teşvik alabilir miyiz?” diye düşünmek yanlış bir yaklaşım.
Koordinasyon ve Sabır Şart
Sabırsızlık belki de bizim en büyük zayıflığımız. Teşvik süreçleri, planlama, başvuru, onay, denetim gibi aşamalardan geçer ve bunlar zaman alır. Süreci sabırla yönetmek, doğru planlama yapmak büyük önem taşır. Aksi takdirde, “Neden bu kadar uzun sürdü?” diye şikâyet etmekten başka çare kalmaz.
Hibe ve Teşvik Birimi & Danışmanlık
Firmaların yaptığı bir diğer hata da teşvik süreçlerini yönetmesi için bu işi bilen bağımsız bir kişiye veya birime yer vermemeleri. Genellikle “Bir eleman alırız, mali işler ya da insan kaynakları departmanında çalışır, arada teşviklere de bakar” gibi bir anlayış var. Ancak teşvik ve hibe süreçleri, odaklanmayı ve mevzuatı sürekli takip etmeyi gerektirir. Fatura girişleri veya bordro hesaplamaları arasında teşviklerle ilgili araştırma yapmak, güncellenen mevzuatı takip etmek ve firmanın projelerini şekillendirmek mümkün olmaz.
Bu yüzden, en başta bir danışmandan destek alarak firma içinde teşvik bilincinin oluşmasını sağlamak çok daha sağlıklı bir yaklaşımdır. İlk birkaç yıl danışmanlık hizmeti alıp bu süreci içselleştirdikten sonra, kendinizi hazır hissettiğinizde şirket içinden birini bu iş için yetiştirebilirsiniz. “Danışmanlık hizmeti ne kadar süre alınmalı?” diye soracak olursanız, bunun net bir cevabı yok. Firmanızın teşvik süreçlerini ne kadar hızlı kavradığına bağlı olarak değişir.
Sonuç: Teşviklerden Doğru Şekilde Faydalanın
Tüm bu anlattıklarımı uygulamak elbette kolay değil, ancak doğru proje ve yatırım ile mutlaka bir teşvik veya hibe alabilirsiniz. Bunu yaparken en önemli konu, sürecin başından itibaren teşvikleri planlamaya dahil etmektir.
Ve son olarak, teşviklerden gelecek paraya bel bağlamayın! Birçok firmanın yaptığı en büyük hata, teşvikleri kesin gözüyle görerek finansal planlama yapmaları. Unutmayın, teşvikler bir destek mekanizmasıdır; ancak ana planınızı bu gelire göre şekillendirmek sizi finansal olarak zor durumda bırakabilir.
İster danışmanlık alın, ister şirket içinde bir teşvik birimi oluşturun ama en baştan sağlam bir planlama yaparak ilerleyin. Umarım bu yazı sizlere faydalı olur.
Herkese bol kazançlı günler dilerim!
Bir yanıt yazın